Stowarzyszenia i nagrody

Stowarzyszenia

Miłośnicy i producenci irysów zrzeszają się w stowarzyszenia i związki mające na celu promowanie wiedzy o irysach i popularyzowanie ich uprawy.  Najstarszą i najbardziej znaczącą organizacją jest American Iris Society (www.irises.org) – amerykańskie stowarzyszenie irysowe.  Powstało w USA w roku 1927. W zasadzie pełni rolę światowej wyroczni w sprawach irysów – rejestruje nowe gatunki, prowadzi system nagród i wyróżnień dla irysów, prowadzi badania naukowe, wydaje materiały i publikacje o uprawie i krzyżowaniu irysów.

Inne znaczące organizacje to:

British Iris Society

Iris Society of Australia     www. irises.org.au

W naszym regionie Europy działa Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie  Irysowe  (Middle-Europe Iris Society) zrzeszające pasjonatów irysów z Czech, Polski i Słowacji.

 

Nagrody, Wyróżnienia i Medale

AIS opracowało system nagradzania szczególnie pięknych i zdrowych odmian irysów. Co roku sędziowie z Amerykańskiego Stowarzyszenia Irysowego oddają głosy na poszczególne odmiany kandydujące do kilku nagród i medali.  Ocenie podlega irys rosnący i kwitnący w ogrodzie („na żywo”) w zmiennych warunkach pogodowych przez dłuższy okres czasu. Chodzi prawdopodobnie o to aby ocenić kwiaty w podobnych lub tych samych warunkach i sprawdzić ich żywotność, odporność, termin i długość kwitnienia. Dlatego irysy biorą udział w tej rywalizacji przez kilka lat z rzędu. Minimalny okres oceniania to dwa lata, maksymalny (dojście do najwyższych nagród) to około 8 lat. Piękno kwiatu to jedno z kryteriów, inne istotne elementy to pędy, ich rozgałęzienia, i ilość kwiatów na pędzie. Dokładne kryteria oceniania i głosowania nie są mi jednak bliżej znane.

HC (High Commendation) – „Wysoka Rekomendacja”- nagroda dla nowego irysa który nie trafił jeszcze do sprzedaży (nie został wprowadzony na rynek). Irys może tą nagrodę otrzymywać wielokrotnie. 

HM (Honorable Mention) – „Zaszczytne Wyróżnienie” – nagroda dla irysów już wprowadzonych na rynek (amerykański oczywiście) od dwóch lat. Irys znajduje się na liście przez 3 lata, może powrócić na listę również później jeżeli sędziowie wpiszą go ponownie na listę. Sędziowie mają 10% głosów z ogólnej liczy kandydujących irysów (100 kandydujących irysów, 10 głosów), i 10% irysów z listy kandydyjących otrzymuje wyróżnienie. W roku 2012 kandydowało 767 irysów !

AM – (Award of Merit) – „Dyplom Uznania” – irysy które uzyskały nagrodę HM, po dwóch latach kandydują do AM przez okres 3 lat. Ilość głosów sędziów i ilość nagradzanych irysów – taka sama jak dla HM.  W roku 2012 kandydowało 230 irysów !

Medale Specjalne – najwyższa nagroda dla irysa. Kandydują irysy które uzyskały tytuł AM. Kandydowanie rozpoczyna się dwa lata po uzyskaniu nagrody AM i trwa trzy lata. Każdy sędzia dysponuje po jednym głosie, wygrywa odmiana która zgromadziła największa ilość głosów. Medal jest przyznawany dla każdego rodzaju irysów osobno. Przytaczam medale wg karty do głosowania dostępnej na stronach AIS.

- medal im. Johna Wistera (WM) – dla irysów bródkowych wysokich (TB) – w 2012 kandydowało 73 irysy

- medal im. Harolda Knowltona (KM) – dla irysów rabatowych (BB) – w 2012 kandydowało 4 irysy

- medal im. Hansa i Jacoba Sassa (SM) - dla irysów średnich (IB) – w 2012 kandydowało 7 irysów

- medal im. Williamson-White (WWM) dla irysów wysokich miniaturowych (MTB) – w 2102 kandydowało 4 rysy

- medal im. Cooka i Douglasa (CDM) dla irysów niskich (SDB) – w 2012 kandydowało 18 irysów

- medal im. Caprne’a i Welcha (CWM) dla irysów miniaturowych niskich – w 2012 kandydowało 4 irysy

- medal im. Clerance G. White’a  - dla irysów osnówkowch (AR) – w 2012 kandydowało 6 irysów

- medal im. Williama Mohra – dla irysów osnówkowych mieszanych (AB) – w 2012 kandydowało 3 irysy

- medal im. Założycieli SIGNA – dla irysów gatunkowych  (SPEC) – w 2012 kandydowało 4 irysy

- medal im. Randolpha Perry’ego - dla irysów międzygatunkowych (SPEC-X) – w 2012 kandydowało 5 irysów

- medal im. Sidneya B. Mitchella dla irysów kalifornijskich (CA) – w 2102 kandydowało 5 irysów

- medal im. Mary Swords Dedailon dla irysów luizjańskich (LA) – w 2012 kandydowało 5 irysów

- medal im. Morgana-Wooda – dla irysów syberyjskich (SIB) – w 2012 kandydowało 5 irysów

- medal im. Erica Niesa – dla irysów Spuria (SUP) – w 2102 kandydowało 5 irysów

- medal im. Payne’a – dla irysów japońskich (JI) – w 2012 kandydowało 4 irysy

 

Kolejnym, bodajże najcenniejszym medalem jest MEDAL DYKESA (MD). Jest to coś w rodzaju konkurencji bez podziału na kategorie wagowe. Kandydują irysy wszystkich rodzajów. Jest przyznawany przez brytyjskie stowarzyszenie irysowe (BIS) dla irysów które zostały wyhodowane w USA i Kanadzie i uzyskały już inny medal specjalny. Kandydowanie trwa trzy lata. Medal Dykesa jest przyznawany przez BIS również  (osobno) dla najlepszej odmiany wyhodowanej w Wielkiej Brytanii i również osobno dla najlepszej odmiany wyhodowanej w Australii i Nowej Zelandii. W roku 2012 do medalu Dykesa w USA  kandydowało 49 irysów.

Rodzaje irysów

Poznaj rodzaje irysów
oraz ich podział.

Amatorska uprawa irysów

Dział poświęcony uprawie irysów,
oraz ich pielęgnacji.

Moje irysy

Galeria moich irysów,
zdjęcia kilkuset gatunków
realizacja: