O mnie

Witam serdecznie na moje stronie poświęconej przepięknym kwiatom – irysom bródkowym wysokim. Nie jest ona jeszcze w pełni gotowa, zdecydowałem się jednak udostępnić ją w obecnym kształcie i systematycznie ją uzupełniać.

Z wykształcenia jestem inżynierem, pracuję w przemyśle motoryzacyjnym. Każdą wolna chwile poświęcam jednak nie samochodom czy częściom, ale roślinom. Irysy bródkowe wysokie (nazywane niekiedy błędną nazwą Iris Germanica) towarzyszyły mi od dziecka. Dorastałem w domu otoczonym sporym ogródkiem który moja mama starannie pielęgnowała i wzbogacała o kolejne kwiaty.  Był to ogród kwiatowy właśnie, jakże inny od dzisiejszych ogrodów w stylu „cmentarnym”z przewagą iglaków i trawnika. Nasz ogród był pełen „polskich” kwiatów:  tulipanów, narcyzów, malw, łubinów, dalii, mieczyków,  lilli, astrów, lwich paszczy oraz oczywiście …irysów.  Dzisiaj takie ogródki należą w Polsce do rzadkości. Można je natomiast nadal dość często spotkać u naszych południowych sąsiadów: Słowaków, Czechów i Węgrów. Ogród był pełen kwitnących kwiatów od kwietnia do października.  Kolekcja irysów mojej matki liczyła kilkadziesiąt odmian (kolorów), niektóre przetrwały w moim ogrodzie do dzisiaj i niezmiennie cieszą oko i duszę. Były to oczywiście odmiany starsze, był wśród nich np. Brown Lasso, „ojciec” lub „praojciec” wielu współczesnych odmian.  Pod koniec lat 90-tych gdy niektóre irysy „wypadły” w wyniku zimy lub chorób, rozpocząłem poszukiwanie nowych roślin.  Sadzonki dostępne w Polsce w marketach ogrodniczych  jak również w dobrych sklepach ogrodniczych były i nadal są dość kiepskiej jakości, najczęściej były to niskie irysy Pumila udające na zdjęciach irysy wysokie.  Nie było łatwo – kompletny brak literatury,  brak polskich producentów itd.. Pomocny okazał się Internet jak również liczne podróże służbowe po świecie.  Pierwszą kolekcję około 50 odmian zdobyłem w Holandii w latach 2001-2002. Z uwagi na możliwości finansowe nie były to tylko i wyłącznie najbardziej okazałe irysy bródkowe wysokie, ale również irysy bródkowe średnie.  Niektóre z sadzonek świetnie odnalazły się w moim ogrodzie, inne nieco gorzej, większość  znajduje się nadal w mojej kolekcji.

Prawdziwy przełom nastąpił kilka lat później gdy poznałem (droga internetową oczywiście) panią Coleen Modry z Australii. Collen wraz z mężem prowadziła farmę Impressive Irisis  jedną z największych w Australii oferującą olbrzymi wybór sadzonek , włącznie ze światowymi nowościami.  Niezwłocznie zakupiłem kolekcje 200 irysów. Były to rośliny niezwykle zdrowe i okazałe (duże kłącza). Jakież było moje zdumienie gdy wiele  irysów otrzymanych w marcu, posadzonych w kwietniu, zakwitło w lipcu, sierpniu, wrześniu i październiku ! Rośliny miały problem z odnalezieniem się w  innej strefie czasowej. W Australii irysy kwitną w październiku właśnie.  W kolejnym sezonie większość australijskich irysów zakwitła już tradycyjnie w maju, niektóre tylko z pewnym przesunięciem w czerwcu i lipcu.  W kolejny sezonie wszystko było już „po polsku”.  Collen udzieliła mi wielu cennych rad dotyczących uprawy i pielęgnacji  irysów, podesłała również linki i informacjie o stowarzyszeniach i organizacjach zrzeszających producentów i miłośników irysów na całym świecie, głownie w USA. Przed kilku laty Coleen przeszła na emeryturę i zlikwidowała farmę, w międzyczasie utraciłem kilka niezwykłe pięknych irysów sprowadzonych właśnie od niej, których niestety nie udało mi się na razie odnaleźć o innych producentów.

Kolejny krok to rośliny sprowadzone z USA z Oregonu od Schreinera, lidera uprawy irysów na rynku amerykańskim (200 h irysów !). To kolejne 300 odmian, bardzo okazałych i zdrowych.  Dodatkowo kontakty ze Schreinerem pozwoliły mi zdobyć szeroką wiedzę o uprawie, zwalczaniu chorób, hybrydyzacji etc. Równolegle nawiązałem kontacty z Americam Iris Society i zostałem jego członkiem zagranicznym. Członkowstwo w AIS ułatwia dostep do unikatowej, bogatej literatury fachowej. Jest ona cześciowo dostępna również w sprzedaży internetowej, jednak najlepszym źródłem szczegółowej i aktualnej wiedzy są biuletyny AIS dostepne dla członków.

Przeszukując amerykańskie strony internetowe poświęcone irysom odkryłem polsko brzmiące nazwy kilku odmian jak też nazwiska ich orginatorów (Woznak, Komarnicki). Po nitce do kłębka, mocno okrężną drogą, dotarłem do grupy polskich miłośników irysów skupionych od lat w Środkowoeuropejskim Stowarzyszeniu Irysowym (MEIS), którego polskim liderem jest p. Jerzy Woźniak.  Miło wiedzieć że moje hobby podzielają również inni i to spora grupa. W roku 2013 wstapiłem równiez do brytyjskiego towarzystwa irysowego (BIS) a w roku 2014 do naszego środkowoeuropejskiego stowarzyszenia (MEIS) o którym wspominałem powyżej. Obcenie (2015) moja kolekcja zbliża się do 800 odmian. Rozpocząłem również kolejny etap jakim jest hybrydyzowanie irysów bródkowych. Moje pierwsze siewki powinny zakwitnąć w sezonie 2016. 

Tak pokrótce przedstawia się historia mojej przygody z irysami.  Do utworzenia strony internetowej skłoniła mnie chęć aby popularyzować amatorską uprawę irysa w polskich ogródkach, aby zajął on tak poczesne miejsce jak w nowym świecie czyli w USA, Kanadzie i Australii gdzie jest w prawie każdym ogrodzie. Irys wysoki to roślina świetnie komponująca się z innymi roślinami w ogrodzie kwiatowym, ale równie dobrze odnajdzie się w nowoczesnych ogrodach. Doskonale prezentuje się na trawniku, czy na skraju skalnika, zdobi ogród nawet poza okresem kwitnienia.   Zachęcam do rozpoczęcia amatorskiej uprawy irysów, każdy kto lubi piękno powinien mieć w swoim ogrodzie przynajmniej kilka  irysów bródkowych wysokich.

Oprócz irysów (w międzyczasie doszły jeszcze liliowce i trawy) mam także inne hobby które doskonale uzupełnia się z irysami:  narciarstwo. Listopad-kwiecień to czas na narty, kwiecień – październik to czas dla irysów. A niezależnie od pory roku interesuję się również kulturą, historią i dniem dzisiejszymi Europy Środkowej: czyli Czech, Słowacji i Węgier.  Ale to temat na inną opowieść.

 

Waldemar Zasowski

Rodzaje irysów

Poznaj rodzaje irysów
oraz ich podział.

Amatorska uprawa irysów

Dział poświęcony uprawie irysów,
oraz ich pielęgnacji.

Moje irysy

Galeria moich irysów,
zdjęcia kilkuset gatunków
realizacja: